Polonyalı yazar Stanisław Lem’in Yenilmez adlı eseriyle başlayan düşünce, bugün gerçeğe dönüştüğüne dair içgörü veriyor. Atmosferde sürü halinde dolaşan yapay nanobotlar, başlangıçta zararsız görünen mikrovarlıklar olarak fikirdaş bir güvenlik ve enerji savunması yaratmayı hedefliyor. Günümüzde bu kavram, akıllı toz olarak anılan yeni bir teknolojiyle gündeme alınıyor ve DARPA gibi kuruluşların köklerinden, çevre izleme ve madencilik alanlarına kadar uzanan bir genişliğe ulaşıyor.
TANE BOYUTUNDA SENSÖRLER kavramı, havada asılı kalabilen ve merkezi bir cihazla veri iletişimi kurabilen mikroskobik sensörleri tanımlar. Başlarda pirinç tanesi büyüklüğünde olan kablosuz alıcılar, yıllar süren Ar-Ge çalışmalarının sonucunda artık gözle görünmesi güç 1 mm³ ile 0,02 mm³ arasında değişen boyutlarda sensörler haline geldi. 2003’te Crossbow Technology’nin “MICA” platformu ile UC Berkeley’nin “Spec” sensörleri, nem, ışık ve sıcaklık gibi değişkenleri milimetrik ölçeklerde ölçmeyi başardı. Son yıllarda bu sensörler, ses kaydı yapabilme yeteneği ve havadaki kimyasal bileşenleri tespit etme becerileriyle kapsamını genişletti.
Futurism’in haberine göre bu sistemler tek başına insan bedenindeki değişimleri izleyebilirken, sürüler halinde dağıtıldıklarında biyolojik bileşenleri tanımlama kapasitesine ulaşabilirler. Uzmanlar, gelecekte bu sensörlerin üç boyutlu ortamlarda neredeyse sınırsız veri toplayacağını öngörüyorlar. BÜYÜYEN ENDÜSTRİ ve Endüstri için Öngörüler başlıklar altında yer alan veriler, 2022 yılında akıllı toz pazarının yaklaşık 115 milyon dolar değerine sahip olduğunu ve 2032’de bu değerin 400 milyon dolara yaklaşmasının beklendiğini gösteriyor. Şimdilik bu çalışmalar çoğunlukla üniversite ve şirket laboratuvarlarında yürütülüyor.
Emerson Process Management ve Hewlett-Packard gibi firmalar bu alanda öncü konumda olsa da İsrailli Stardust Solutions projesi, jeomühendislik yasalarına aykırı şekilde güneş ışığını engellemeyi hedefleyen bir versiyonu kullanma niyetiyle tartışmalara yol açtı. Geleceğe bakıldığında, akıllı toz teknolojisinin bugün hâlâ sınırlı olduğunu kabul etmek gerekiyor: sensörlerin merkezi bir işlem birimine bağlılığı, insan kontrolünden tamamen bağımsız hareket etmesini engelliyor; kullanım ömürleri kısalıyor. Ancak enerji toplama üzerine yapılan çalışmalar, bu sınırlamaları aşmayı hedefliyor.
Distopik senaryolara kapı aralamalarına rağmen uzmanlar, akıllı toz teknolojisinin çevre izleme, tıp, sanayi ve güvenlik gibi alanlarda devrim niteliğinde bir gelecek vaat ettiğini belirtiyorlar.
News
