Enerji kaynakları arasında doğalgaz, talebin giderek artmasıyla dikkat çekiyor. IEA raporuna göre 2015’ten bu yana talep her yıl ortalama %2’nin üzerinde artış gösterdi ve 2024 yılında 4 trilyon 300 milyar metreküp seviyesine ulaştı. Üretimdeki büyüme ise özellikle ticari gazın (boru gazı ve LNG) küresel piyasalara girişiyle destekleniyor.
ÜRETİMİ ARTIRMAK İÇİN YENİ YÖNTEMLER ve gaz türlerindeki çeşitlilik, mevcut durumda üretimin büyük bölümünü oluşturan kara ve deniz sahalarındaki sondajlarla sürüyor. Küresel doğalgaz üretiminin yaklaşık %70’lik kısmı kara ve deniz sahalarından elde edilmekte; geri kalan %30’luk bölüm ise geleneksel olmayan gazlar olarak adlandırılan türlerden elde ediliyor. Bunlar arasında sıkı gaz, kömür yatağı metanı, kaya gazı ve kömürden türetilen gazlar bulunuyor.
DENİZLERDE ÜRETİMİN ARTIŞI özellikle 2000’li yıllardan itibaren kara gazı sabit bir hızla büyümeye devam ederken, deniz gazı üretimi son yıllarda düzenli artış gösterdi. 2015’ten itibaren yıllık yaklaşık 30 milyar metreküp artışla 2024’te yaklaşık 1 trilyon 300 milyar metreküp seviyesine ulaşıldı. Bu yükselişte Orta Doğu’nun rolü ve Avustralya’daki üretim etkili oldu. SIKI GAZ üretimi 2024’te 300 milyar metreküpten fazlaya ulaştı ve bu üretimin neredeyse %70’i Kuzey Amerika’da gerçekleşti. Kömür yatağı metanı üretimi 2024’te yaklaşık 85 milyar metreküp olurken, bunun yarısı Avustralya, dörtte biri ABD ve Çin tarafından karşılandı. Kaya gazı üretimi 2010’da yaklaşık 150 milyar metreküp iken 2024’te 940 milyar metreküp seviyesine çıktı; 2024 yılında küresel kaya gazının yaklaşık %90’ı ABD’den geldi. Kanada, Arjantin ve Çin’de de artan bir üretim söz konusu oldu. Çin ise 2024’te kaya gazı ve sıkı gazıyla önemli bir artış kaydetti ve toplam gaz üretimini iki katından fazla artırdı.
PETROL SAHALARINDA ÜRETİM küresel doğalgaz üretiminin yaklaşık %12’si petrol sahalarında eş üretimli gaz olarak üretiliyor. Bu gaz türünün üretim maliyeti düşük olabilirken, altyapı eksikliği olan ülkeler bu gazı piyasaya sunmaktan vazgeçip yakarak bertaraf edebiliyorlar.
ÜLKELERİN LİDERLİĞİ VE GENEL TARIHÇE ABD, Rusya, İran, Katar ve Avustralya, küresel gaz üretiminde öne çıkan ülkeler olarak öne çıkıyor. 2012’de dünyanın en büyük üreticisi olan ABD, 2024’te yaklaşık 1 trilyon 70 milyar metreküp üretim yaparak küresel payının önemli bir kısmını oluşturdu. Rusya ise 2024’te 660 milyar metreküp ile ikinci sırada yer aldı ve petrol ve gaz sahalarındaki değişimler nedeniyle üretim dalgalanmalarına maruz kaldı. Orta Doğu ülkeleri toplam üretimin yaklaşık %15’ini karşılıyor ve İran ile Katar bu bölgede kilit oyuncular konumunda. Çin, 2010–2024 döneminde üretimini iki katından fazla artırarak yaklaşık 240 milyar metreküp seviyesine taşıdı; özellikle kaya gazı ve sıkı gazdaki artış belirgin. Avustralya, son 15 yılda üretimini üç katına çıkararak 160 milyar metreküp seviyesine çıktı ve Kuzey-Batı Gölgesi (North-West Shelf) ile Gorgon gibi sahaların etkisi büyüktü. ABD’nin büyük gaz sahaları da küresel üretimin önemli bir bölümünü oluşturuyor; süper dev gaz sahaları bu üretimin üçte birine denk geliyor.
Keşfedilen ancak üretime geçmemiş rezervler yaklaşık 40 trilyon metreküp düzeyinde. Geliştirme hızının artması halinde 2050’ye kadar arzda yaklaşık 1 trilyon 300 milyar metreküp ek üretim potansiyeli bulunuyor.
News
