OECD’nin 2025 raporu, Türkiye’nin eğitimde kapsayıcılığı güçlendirme ve genç nüfusu eğitimle buluşturma konusunda önemli yol kat ettiğini ortaya koyuyor. Özellikle yabancı öğrenci ilgisi, düşük terk oranı ve yükselen okulöncesi katılım dikkat çeken noktalar arasında yer alırken, eğitim bütçesi ile istihdam arasındaki farklılıkların sınırlı kaldığına vurgu yapılıyor.
Notlar arasında öğrenci başı harcamanın düşüklüğü dikkat çekiyor. Türkiye, üniversite mezuniyet oranlarında OECD ortalamasını geride bırakmış durumda; lisans programlarına başlayanların %86’sı diplomasını kazanırken OECD ortalaması %70 seviyesinde kaldı. Kadın mezuniyet oranı %91, erkekler için %80 olarak kayda geçiyor ve bu fark OECD ortalamasındaki cinsiyet farkıyla benzerlik gösteriyor. Ancak yüksek lisans düzeyinde ilerleme sınırlı kalıyor: 25-34 yaş grubunda yüksek lisans sahibi oranı Türkiye’de %3 iken OECD ortalaması %16’ya ulaşıyor.
Eğitime ayrılan bütçeye bakıldığında, Türkiye’nin GSYH içindeki payı %3.4 olarak belirtildi; OECD ortalaması ise %4.7. Kamu kaynaklarının eğitime katkısı da OECD ortalamasının altında bulunuyor. Okulöncesi kademesinde ise farklı bir tablo ortaya çıkıyor: 2015-2022 döneminde okulöncesine kayıtlı çocuk sayısı %67 artarken, çocuk başına harcama %21 azaldı. OECD ülkeleri aynı dönemde çocuk başına harcamayı %24 artırdı.
Okullaşma oranları tarafında son 10 yılda dikkati çeken gelişmeler var. 3-5 yaş arası çocuklarda okullaşma oranı %28’den %54’e yükseldi ve bu artış OECD ülkeleri arasında en kayda değerlerden biri oldu. 5 yaşta okullaşma oranı %98’e çıktı ve OECD ortalamasının üzerinde yer aldı. 15-19 yaş grubunda ise okullaşma %69’dan %79’a yükselerek OECD ortalamasına yaklaşmayı başardı.
İşsizliğe bakıldığında, 25-34 yaş grubunda ortaöğretim diploması olmayan gençlerin oranı zaman içinde azalarak 2019’da %41 iken 2024’te %28’e indi. Ancak eğitim düzeyiyle işsizlik arasındaki ilişki çok belirgin değil: ortaöğretim diploması olmayan gençlerde işsizlik %11.2, lise mezunlarında %10.2, üniversite mezunlarında %10.6 olurken OECD ortalamasında üniversite mezunlarının işsizlik oranı 4.6’da kalıyor.
Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı açısından ise Türkiye’deki tablo, ilkokulda 18; ortaokul, genel liselerde 13; meslek liselerinde 14 ve lise genelinde 12 olarak kayda geçiyor ve bu göstergeler OECD ortalamalarıyla büyük ölçüde paralel seyrediyor. Türkiye, OECD içinde en genç öğretmen profiline sahip ülkelerden biri olarak dikkat çekiyor. Ayrıca ortaokul düzeyinde 50 yaş ve üzeri öğretmenlerin oranı Türkiye’de %13 iken OECD ortalaması %38 olarak kaydı bulunuyor.
News
